Własności leków przeciwbólowych

Ważną własnością leków przeciwbólowych jest czas ich przebywania w organizmie. Jak długo po podaniu wywierać będą efekt? Im dłużej, tym lepiej. Dawka leku może wahać się od mniej niż 10 mg (porcja wielkości główki od szpilki) do 1000 mg (wielkość tabletki Alka Seltzer). Częściowo powodem tej różnicy jest czas, jakiego potrzebuje organizm, by pozbyć się leku traktowanego jak obca substancja (mimo że przynosi ulgę). Czasami może minąć wiele dni, zanim z organizmu usunięta zostanie ostatnia molekuła leku, mimo że już dawno przestał on działać. Dlatego czas zupełnego zaniku substancji okazuje się niezbyt pomocnym parametrem w ustalaniu wielkości dawki.

Podczas porównywania okresu trwania leków w organizmie uczeni wykorzystują parametr, zwany okresem półtrwania leku. Jest to czas, przez jaki organizm usuwa połowę wprowadzonej dawki. Jeśli dla jakiegoś leku okres półtrwania wynosi 10 godzin, oznacza to, że po dziesięciu godzinach w organizmie pozostanie połowa jego pierwotnej dawki. Po kolejnych dziesięciu godzinach jego ilość znowu zmaleje o połowę (czyli do ćwierci pierwotnej wartości). Nawet po 100 godzinach będziemy w stanie wykryć ślady leku, którego ilość będzie równa tysięcznej części (0,1 %) pierwotnej dawki.

Nawet gdy mówimy o tak złożonym systemie, jakim są ludzki organizm i zachodzące w nim procesy chemiczne, koncepcja okresu półtrwania jest nadal użyteczna, mimo iż wielkość ta może różnić się w zależności od osoby. Na przykład zależy ona choćby od wydolności wątroby i nerek. Dane przedstawione w poniższej tabeli pokazują okresy półtrwania niektórych substancji w przeciętnym, zdrowym organizmie.

Okres półtrwania substancji w organizmie ludzkim.

Lek – Okres półtrwania

aspiryna – 15 minut*

kofeina – 5 godzin

kokaina – 45 minut

valium – 18 godzin

morfina – 3 godziny

nikotyna – 2 godziny

streptomycyna – 5 godzin

* Piętnaście minut wydaje się być zbyt krótkim okresem, lecz aspiryna działa wskutek przemiany w inne substancje o znacznie dłuższym okresie półtrwania.

Około połowa testowanych substancji chemicznych jest kancerogenna, co nie oznacza, że automatycznie będą one wywoływać raka. Każda porcja pożywienia zawiera pewną ilość arsenu, który jest znaną substancją rakotwórczą. Jednak nasze organizmy są w stanie poradzić sobie z niewielkimi dawkami, a właściwie mogą ich nawet potrzebować. To, że substancja wywołuje raka u zwierząt, którym podaje się ją w dużych ilościach, nie oznacza, że niewielkie jej dawki wywołają raka u ludzi. Zanim stwierdzimy, czy substancja może wywołać raka u laboratoryjnej myszy, musimy przez wiele dni niszczyć naturalny system obronny biednego zwierzęcia dużymi dawkami substancji. Jeśli w wyniku testu okazałoby się, że badany związek chemiczny przyczynił się do powstania raka u myszy, to w Stanach Zjednoczonych substancja ta nie jest dopuszczana do użytku przez amerykańską Food and Drug Administration (FDA), organizację uznawaną za światowy autorytet w dziedzinie bezpieczeństwa.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *