Na skórze dorosłego człowieka znajduje się ok. 3 mln. gruczołów potowych, najwięcej w okolicy pach, na wewnętrznej powierzchni dłoni i stóp. Gruczoły potowe stają się bardziej aktywne w okresie dojrzewania płciowego. Organizm przeciętnie produkuje ok. 800 ml potu dziennie. Pot człowieka zawsze jest bezbarwny, ale zwierzęcy może mieć inne zabarwienie. Czerwony jest np. u kangura i hipopotama, a niebieskawy u niektórych odmian antylop.
Choć wydzielanie potu pozwala nam podczas wysokich temperatur, gorączki czy też wysiłku fizycznego zapobiec przegrzaniu organizmu, to jednak w niektórych sytuacjach bywa ono bardzo uciążliwe i krępujące.
Pocimy się zwykle odczuwając zdenerwowanie, strach, ale także w czasie wysiłku i choroby. Pozwala na to blisko 3 min gruczołów potowych, rozmieszczonych na ludzkim ciele. Mamy ich najwięcej w okolicy pach, dłoni, stóp i pachwin, dlatego te miejsca pocą się najsilniej.
Kilka litrów za dużo
Naukowcom jak dotąd nie udało się stwierdzić, co jest przyczyną wydzielania przez gruczoły większej ilości potu niż jest to potrzebne. Prawdopodobnie do zaburzeń ter-moregulacji może dojść pod wpływem stanów zapalnych, zatruć alkoholowych i częstych chorób, którym towarzyszy gorączka.
Osoby pocące się ponad miarę często mają stale wilgotne dłonie, stopy, pachy lub całe oblewają się zimnym potem. Zdarza się, że codziennie ich organizm wylewa z siebie nawet kilka litrów potu. Taka dolegliwość zdecydowanie może utrudnić wykonywanie codziennych czynności oraz być przyczyną kłopotów zawodowych i towarzyskich.
Ponadto nadmierne wydzielanie potu sprzyja maceracji naskórka, a co za tym idzie zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia infekcji. Najczęściej u osób silnie pocących się występują grzybice i tzw. wyprysk potnicowy na dłoniach i stopach.
Skąd ten zapach?
Szczególnie uciążliwy jest pot o intensywnym zapachu. Może on być przykry również dla osób z otoczenia osoby cierpiącej na nadpotliwość.
Dlaczego pot ma nieprzyjemny zapach? Przyczyną jest przede wszystkim zmiana jego składu. Jest on roztworem soli, zawierającym różnego rodzaju substancje, np. mocznik, amoniak, kwas mlekowy, tłuszcze, węglowodany i związki mineralne m.in. potas, wapń i żelazo. Skład ten ulega zmianie pod wpływem spożywanych pokarmów, ponadto wpływają na niego zaburzenia hormonalne i różnego rodzaju schorzenia. Intensywny, niemiły zapach potu jest wyczuwalny, gdy w miejscu jego wydzielania dochodzi do nagromadzenia i namnożenia bakterii. A to wcale nie takie trudne, gdyż bytują one na skórze.
Botoks
To ostrzykiwanie, np. okolic pach, roztworem toksyny botulinowej. Środek ten powoduje blokowanie działania nerwów, które zaopatrują gruczoły wydzielania zewnętrznego. Aby był skuteczny, wstrzykuje się go w 10-15 miejscach oddalonych od siebie jedynie 0 centymetr. Niekiedy korzysta się również z barwnika, który umożliwia zidentyfikowanie najbardziej aktywnych gruczołów. Jednorazowy zabieg trwa ok. pół godziny i zatrzymuje pocenie nawet na rok. Później w miejscu wcześniej zablokowanych, powstają nowe zakończenia nerwowe.
Jonoforeza
Zabieg ten polega na wprowadzaniu przez skórę leków za pomocą prądu. Wnikają one przez ujścia gruczołów łojowych lub potowych i gromadzą się między skórą właściwą a tkanką podskórną, a następnie układ krwionośny rozprowadza je po całym organizmie. Zabiegi jonoforezy mają-duży zakres zastosowań; stosuje się je w leczeniu stanów zapalnych, zwyrodnieniu stawów, uśmierzaniu bólu i leczeniu nadpotliwości. Zabieg jest zupełnie bezbolesny, trwa ok. 10-20 minut. Aby przyniósł długotrwały efekt, musi być powtarzany co najmniej kilkakrotnie.