Paracetamol

Paracetamol

Paracetamol, podobnie jak aspiryna, to pochodna fenolu. Również i on sprzedawany jest pod wieloma nazwami, jak np. Tylenol w Stanach Zjednoczonych i Panadol w Wielkiej Brytanii. Ma dwie zalety, których brak aspirynie. Wchłania się przez błonę żołądka, dzięki czemu jest skuteczny już po 10 minutach, podczas gdy większość aspiryn wchłania się w jelitach, tak więc na efekt należy czekać godzinę lub dłużej. Ponadto paracetamol nie podrażnia śluzówki żołądka. Przeciwbólowe właściwości paracetamolu ujawniły się, kiedy pewnemu pacjentowi do jego leków dodano przez omyłkę acetanilid (pochodną benzenu), który okazał się być doskonałym środkiem przeciwbólowym. Acetanilid jest dosyć toksyczny i organizm unieszkodliwia go przez przekształcenie w paracetamol. Widać stąd, że taki sam pozytywny skutek jak przy zastosowaniu acetanilidu można uzyskać, przyjmując bezpośrednio paracetamol. Podobnie jak aspiryna, paracetamol blokuje działanie enzymu potrzebnego do wytwarzania prostaglandyn.

Stosowanie paracetamolu nie jest wolne od niebezpieczeństw. Dwie tabletki dają tymczasowe poczucie ulgi podczas ataku bólu głowy czy mięśni, natomiast 22 tabletki zapewniają ulgę wieczną – w Niebiosach. Mimo to, codziennie można bezpiecznie przyjmować cztery razy po dwie 500 miligramowe tabletki paracetamolu, tydzień po tygodniu, miesiąc po miesiącu, rok po roku, pod warunkiem, że pacjent ma przeciętną budowę i wagę ciała oraz przyzwoity stan zdrowia. Znane są natomiast przypadki śmiertelnego zatrucia osób o małej wadze ciała, które przyjęły 10 tabletek paracetamolu w ciągu 24 godzin. Niektórzy mogą nieświadomie przyjmować niebezpieczne dawki paracetamolu podczas przeziębienia, gdy stosują kombinację różnych leków, z których wszystkie mogą zawierać paracetamol.

Zatrucie paracetamolem grozi również alkoholikom ze zniszczoną wątrobą, potencjalnym samobójcom i osobom cierpiącym na dolegliwość zwaną bulimia nervosa. Przypadłość ta trapi szczególnie młode kobiety patologicznie dbające o linię. Głodzą się one na zmianę z nadmiernym jedzeniem. Niektóre sięgają po paracetamol, by spowodować wymioty.

Ci, którzy chcą za pomocą paracetamolu popełnić samobójstwo, często osiągają cel, nawet gdy w trakcie zmienią zdanie lub zostaną znalezieni, zanim nastąpi zgon. Płukanie żołądka, transfuzja krwi, podłączenie do zewnętrznego systemu podtrzymującego często nie pomagają. Paracetamol zdążył już zniszczyć wątrobę, a chwilowa poprawa trwa tylko kilka dni. Śmierć nadchodzi po mniej więcej tygodniu. Paracetamol zabija rocznie na świecie ponad dwa tysiące osób.

Paracetamol to dobry środek blokujący receptory bólu, ale organizm traktuje go jak truciznę i stara się wydalić tak szybko, jak to możliwe. W organizmie istnieją dwa sposoby unieszkodliwienia paracetamolu. Najczęściej uruchamiany polega na enzymatycznym przyłączeniu do cząsteczki leku grupy siarczanowej. Dzięki temu lek staje się bardzo dobrze rozpuszczalny w wodzie i może być odfiltrowany w nerkach. Metoda alternatywna polega na wykorzystaniu przez enzymy kwasu glukuronowego, pochodnej glukozy, do przyłączenia do cząsteczki paracetamolu reszty węglowodanowej, co również ułatwia usunięcie tej substancji. Gdy ilość paracetamolu w organizmie nie przekracza niewielkich zalecanych dawek, wspomniane enzymy nie mają problemu z pozbyciem się substancji.

Gdy przyjmiemy zbyt wiele paracetamolu, organizm próbuje swych metod z siarczanami lub kwasem glukuronowym, a jeśli to nie wystarczy, stosuje utlenianie. To ryzykowne podejście, gdyż w efekcie powstaje śmiertelna trucizna, którą wątroba musi jak najszybciej unieszkodliwić, wykorzystując glutation. Wątroba nie jest jednak w stanie szybko odbudowywać zapasów glutationu i przy większej ilości trucizny jego rezerwa zostaje wyczerpana. Wówczas szkodliwa substancja atakuje i niszczy samą wątrobę. Wystarczy dziesięć godzin, by uszkodzenia były nieodwracalne.

Katastrofie można zapobiec, podając zastrzyk z N-acetylocysteiny, działającej tak samo dobrze jak wątrobowy glutation. Przypadkowe przedawkowanie paracetamolu nie jest więc niebezpieczne, pod warunkiem, że zastrzyk będzie zrobiony dostatecznie szybko. Skutkom przedawkowania leku można również przeciwdziałać, dodając do tabletek metioninę. Ten prosty aminokwas, zawierający siarkę, w naturalny sposób zwiększa ilość glutationu w wątrobie. Obecnie planuje się rozpoczęcie sprzedaży bezpiecznej formy paracetamolu właśnie z dodatkiem metioniny.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *